Tourette sendromu kompleks bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Tourette bozukluğu hareketsel ve ses tiklerini kapsar. Tekrar tekrar meydana gelen istemsiz, hızlı ani hareketler gelişir.
Tourette sendromu şöyle seyreder:
- Göz kırpma
- Gırtlak temizleme
- Burun çekme
- Öksürme
Tik bazen daha ağır olabilir. Her yüz çocuktan birinde tik sorunu görülebilir. Bu motor ve vokal tik yıllarca kalabilir. Daha çok 6-7 yaşında görülür. Tourette sendromu olan kişi normal zekaya sahiptir. Fakat bu kişiler günlük hayatta sorun yaşarlar, duygu durum bozuklukları yaşayabilirler.
Tourette sendromu erkek çocuklarda kızlara oranla 3 kat fazla görülür. Ergenlikle birlikte Tourette sendromu olan kişilerin 4’te 3’ünde düzelme görülür. Yetişkinlikte de sorun devam edebileceğinden kişinin uzman takibinde olması önemlidir.
Tourette sendromunun belirtileri nelerdir?
Tourette sendromu belirtileri:
- Motor tik denen göz kırpma
- Omuz silkme
- Baş sallama
- Öksürme
- Boğaz temizleme
Hastalıkta tikler en az bir yıl boyunca devam eder. Tourette sendromunda tikler yer değiştirebilir, şiddeti azalabilir veya artabilir. Vokal tik olarak açık saçık konuşma ve küfretme görülür.
Bu nedenle ailesinden azar işiten hatta cezalandırılan çocuklar vardır. Hastalık genellikle göz kırpma, omuz silkme gibi basit bir tikle başlayabilir. Tiklerin şiddeti ve çeşidi giderek artabilir. Tourette sendromunun ilk belirtileri genellikle 6-7 yaşlarında görülür.
Tourette sendromu neden olur?
Tourette sendromunun genetik bir hastalık olduğu kanıtlanmıştır. Tourette sendromu olan kişinin ailesinde ve yakın akrabalarında buna benzer sorunlar yaşandığı gözlenir. İkiz kardeşler üzerine yapılan çalışmalarda da genetik nedenler kanıtlanmıştır.
Son zamanlarda sinir sisteminin yapısında bulunan bazı kimyasal maddelerin metabolik sistemde bozukluklara neden olduğundan bahsedilir. Dış çevreden gelen herhangi bir etmen yüzünden bu sendrom oluşmaz. Tourette hastalığı olan çocuklarda toplum içine girmekte ve sosyal ilişkiler kurmakta sorun vardır.
Tikleri nedeniyle alay edileceklerini, dışlanacaklarını düşünürler. Bu sendrom kişide kaygı, mutsuzluk ve çöküntüye neden olabilir. Bu nedenle tikleri artar. Yardım etmek yerine onu eleştirmek, engellemek ve suçlamak hastalığı arttıracaktır. Dış etmen sendromun hızlanmasına neden olur.
Tourette sendromu nasıl tedavi edilir?
Tourette sendromu tedavi aşamasında ilk olarak kişiye, aileye ve öğretmenlere hastalık ile ilgili bilgi vermek gerekir. Tourette sendromu olan kişinin okul başarısı etkilendiğinde, hayat kalitesi azaldığında ve insan ilişkileri zayıfladığında tedavi süreci en kısa sürede başlamalıdır.
Bu tedavi sürecinde amaç tiklerin tamamen ortadan kaldırılması demek değildir. Çocuğun bu tiklerden dolayı duyduğu rahatsızlık hissi ve utancı en düşük seviyede tutacak şekilde tiklerin kontrolünün sağlanması esas olmalıdır.
Tourette sendromu tedavisinde ilaç tedavisi ön plandadır. Psikiyatri gözetimindeki ilaç tedavisinin yanında terapi ile sendromla başa çıkma becerisi kuvvetlendirilmelidir.
Tourette sendromunda tik tedavisi nasıl yapılır?
Tourette sendromunun tedavisinde psikiyatristin vereceği ilaç tedavisi önemlidir. Doktorun önerdiği tedavi şekliyle birlikte çeşitli terapi yöntemleri uygulanır. İlaçların verilen dozlarda belirli günlerde alınması tedavinin seyri için önemlidir.
Terapide kişinin kendisi ve ailesi ön plandadır. Ailelerle çalışırken hastalığın kabul edilmesi önemlidir. Tedavi boyunca kişinin sosyal ortamlara uyum sürecine bakılmaktadır.
Ayrıca yaşanan utanç duygusu en düşük seviyeye getirilmeye çalışılmalıdır. Tourette sendromu olan kişi bu davranışları bilerek yapmaz. bu davranışlar istemsiz oluşur. Tik tedavisi için ilaç ve terapi şarttır.
Tourette sendromunu yenmek için neler yapabiliriz?
Tourette sendromu genetik bir hastalıktır. Dışarıdan gelen etmenler yüzünden oluşmaz. Tourette sendromu için ilaç tedavisi gereklidir. Bunun yanı sıra terapiyle de hastalıkla mücadele edilebilir.
Tourette sendromu olan kişinin ailesi, arkadaşları ve çevresi Tourette sendromu olan kişi için son derece önemlidir. Tourette sendromu olan kişinin hastalıkla başa çıkması için sosyal sorunlarla başa çıkma becerisi gelişmelidir.
Bu da ilaç tedavisinin yanı sıra terapiyle olur. Bu hastalığın terapi ve ilaç tedavisi ile geçmesi mümkün değildir. Bu hastalığın kontrolünün sağlanması için bir destektir. Bunun yanı sıra psikoterapi yolu da takip edilmelidir.
Tourette sendromu olan kişiye nasıl davranmak gerekir?
Tourette sendromu olan kişilerin hareketleri istemsiz, aniden gelişen ve kontrol edilemeyen tiklerdir. Bazı tikler küfür, rahatsız edici davranışları içerir. Bu kişileri eleştirmek soruna duygusal sıkıntıyı da ekler.
Tik nedeniyle ceza vermek, kişinin duygusal durumunu etkiler. Tikler eleştiri ve cezayla ortadan kalkmazlar. Tiki isteyerek yapmadığı kabul edilmelidir. Bu hastalık için psikiyatrist eşliğinde ilaç kullanımı gerekir.
İlaçların düzenli kullanımı ve doktor önerileri ile etkileri azaltılabilir. Tourette sendromu olan çocuk yaşadığı sıkıntıların anlaşılmasını bekler. Onu anladığınızı, koşulsuz sevdiğinizi ifade ederseniz çocuğun iyileşmesine yardımcı olursunuz.