Karının büyümesinin gözle görülür bir hal alması çoğunlukla gebeliğin 16-20. gebelik haftasından sonra olmaktadır.
Karnın büyümesini ve şeklini belirleyen kadının genel vücut yapısıdır. Gebelerin karın kasları, genetik yapıları, karın bölgesindeki cilt altı yağ tabakası, gebelikteki kilo alım hızı ve miktarı, gebenin yaşı, daha önceden doğum yapıp yapmadıkları, bebeğin içinde bulunduğu amnion sıvısının miktarı, bebeğin kilosu, çoğul gebelik olması gibi birçok faktör karının büyümesini etkiler.
Büyüyen karnın yarattığı en önemli sorunlar ise karın çatlakları ve karın sarkmalarıdır. Karın boşluğu kas tabakası ile çevrelenmiş olduğundan bebek büyüdükçe esneyebilir.
Hamilelik sırasında rahim büyüdükçe karın içi basınç artar ve karnı çevreleyen kaslar gevşemeye başlar, basınç daha da arttıkça genişleyip deforme olmaya başlar. Kaslar deforme oldukça cilt de esnekliğini kaybedip sarkmaya başlar. Doğum olduktan sonra da deforme olan kaslar ve cilt toparlanamaz ve karın sarkmaları meydana gelir.
Hamilelikte karın sarkması nedenleri
Hamilelikte büyüyen karın ve alınan kilolar ile artan karın içi basıncı karın sarkmasının temel nedenidir. Ancak aynı miktarda kilo alan kadınlar arasında da farklar olabilmektedir. Bunun en büyük nedeni de kişiler arası cildin kolajen yapısındaki genetik farklılıklardır. Artan karın içi basıncı ve gerilime dayamayan kaslar ve ciltte deformasyon karın sarkmasına neden olur.
Karın cildini bir lastik gibi düşünürsek belli bir gerilim üzerine çıkıldığında nasıl lastik özelliğini yitiriyorsa cilt ve kasla da fazla gerilim ile karşılaşınca elastikiyetlerini kaybederler.
İleri yaş gebeliklerde genç yaşlara göre kolajen yapısındaki bozulmalar nedeniyle olurken, çoğul gebeliklerde karındaki gerginliğin daha fazla olması nedeniyle olur.
Hamilelik öncesi spor yapan, karın kasları güçlü olan kadınlarda karın sarkmaları olmazken, spor yapmayan kadınlarda kasların zayıflığı nedeniyle karın sarkması görülür.
Gebelikte fazla kilo alımı dışında gebeliğe fazla kilo ile başlamak da karın sarkmalarına neden olur.
Hamilelikte karın sarkmasını önleme yolları
Kadınların birçoğu için doğumdan sonra alınan kiloların verilmesi ve deforme olmamış bir görünüme dönmek oldukça önemlidir. Bunu önlemek için bazı önerilerde bulunulabilinir.
Hamille kalmadan önce ideal kiloda olmak, ideal kiloya döndükten sonra gebe kalmak önemlidir. Vücut kitle indeksi yani body mass indeks bunun için iyi bir kriterdir. Vücut kitle indeksi vücut ağırlığının, boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanır. 20-24.9 normal aralıktır. Bu aralıkta olan gebelere ortalama 11-15 kilo almaları tavsiye edilir.
Beslenmeye ve sıvı tüketimine dikkat etmek de karın sarkmalarına önlem olarak önemlidir. Sıvı olarak özellikle su tercih edilmelidir, su cildin nemliliğinin ve esnekliğinin sağlanmasında önemlidir.
Beslenmede özellikle protein ve vitamin ağırlıklı beslenme cildin yapısını güçlendirecektir.
Karın cildini koruyucu nemlendiriciler, cilde yapılan hafif masajlar kan dolaşımını arttıracağından çatlak ve sarkmaları önleyebilir.
Hamilelikte egzersiz yapılması da hem kilo kontrolünün iyi olmasına yardımcı olur. Egzersizler dolaşım sisteminin iyi çalışması ve dolayısıyla cilt ve kasların da iyi kanlanmasına da yardımcı olarak doğum sonrası dönemde hızlı toparlanmayı sağlar.
Hamilelikte karın sarkmasının daha çok görüldüğü kişiler
Hamilelik öncesi kilo fazlası olanlarda, gebeliklerinde fazla kilo alanlarda karın sarkmaları daha fazla olur. Bazı kadınlarda genetik yatkınlık vardır, bu tip kadınlarda da karın sarkmaları olabilir.
Karın sarkması ileri yaşlarda hamile kalan kadınlarda genç yaşlara göre daha fazla olur. Çoğul gebeliği olanlarda ikiz, üçüz gibi, tekiz gebeliği olanlara göre de daha fazla görülür.
Karın sarkması bunların dışında sıvı alımı ve beslenmesine dikkat etmeyen kadınlarda, doğum öncesinde ve hamileliklerinde egzersiz yapmayanlarda daha fazla görülür. Yine kadının doğum sayısı arttıkça karın sarkmaları olma ihtimali daha fazladır. Genellikle ilk doğumlardan sonra vücudun toparlanması daha kolay olurken sonraki doğumlarda bu daha güç olmaktadır.
Hamilelikte karın sarkmasını önlemek için beslenmede dikkat edilecekler
Hamilelik sonrası çabuk toparlanmanın sağlanması ve sarkmaların önlenmesi için beslenme çok önemlidir. Gebe bir kadın normal bir kadına göre yaklaşık olarak günde 300 kalorilik bir artışa ihtiyaç duyar. Bu artış karbonhidrat ve yağ içerikli besinler yerine protein ve vitamin içerikli besinlerden oluşmalıdır.
Düzenli ve dengeli beslenme, sağlıklı besin maddelerini tüketme, ara öğünler eklenmesi ve bol sıvı tüketimine özen gösterme beslenmenin temel kurallarıdır.
Tüm besin maddelerinden yeterince alınması sağlanmalıdır. Kolajenin yapısında bol bulunan su ve vitaminlerin yeterince alınması cildin ve kasların esnekliğini arttırarak sarkmaların da önüne geçecektir.
Hamilelik sonrası karın sarkmasını önlemek için egzersizler
Hamilelik sonrası düzenli yapılan egzersizler ile karın sarkmalarının önlenmesi mümkündür. Egzersizlere başlama zamanı doğumun şekline ve annenin hareket veya sağlığını etkileyen bir durumun varlığına göre değişebilir ve çoğunlukla doktorunuz ve spor uzmanınız tarafından önerilerde bulunulabilir.
Hamilelik sonrası karın sarkmalarını önleyen en etkili hareketler karın hareketleridir. Mekik çekme bunların başında gelir. Giderek sayı artırılabilir. Pilates ve yüzme gibi nefesin kasların kullanımının önemli olduğu egzersizler karın sarkmalarını önleyebilir.
Haftanın en az 3-4 günü yarımşar saatlik tempolu yürüyüşler veya koşu da tüm vücudun forma girmesi ve göbek bölgesinin toparlanmasında önemlidir.