briyo transferi, tüp bebek tedavisi aşamalarında en son aşamadır. Bu işlem sırasında oluşturulan en iyi kalitedeki 1 veya 2 embriyo özel bir katater ile rahim boşluğuna transfer edilir.
Tüp bebek tedavisinde çok hassas bir işlem olan embriyo transferi, steril ve rahat bir ortamda yapılmalıdır. Ancak bazı durumlarda embriyo transferi sırasında birtakım zorluklarla karşılaşılabilir. Bu işlem sırasında rahim kavitesi abdominal ultrason ile görüntülenir. Böylece rahim içine işlem yapıldığı sırasında kataterin ucu ve özel bir baloncuk içerisinde yerleştirilen embriyo görüntülenebilir. Ancak bazı durumlarda bu görsellikte sorunlar yaşanabilir. Özellikle karın ön duvarındaki yağ dokusu fazla olan, daha kilolu kişilere uygulanan ultrason sırasında net görüntü almakta zorluklar oluşabilir, görüntü kalitesi düşebilir.
Ayrıca transfer esnasında kataterin rahim ağzından rahim kavitesine kadar geçişi esnasında bazı durumlarda oluşan darlıklar veya birtakım çıkıntılar nedeniyle geçiş sırasında zorluk yaşanabilir. Bu da çok hassas bir şekilde yapılması gereken bir işlem olduğundan herhangi bir zorlama oluşmaması, embriyoları çok hassa bir şekilde rahme bırakmak gerekiyor.
Embriyo transferi sırasında rahim kanalında darlık gibi bir problem oluşma ihtimaline karşı transfer yapmadan 1 ay kadar önce histeroskopik olarak rahim kanalını düzeltme tedavisi yapılması gerekmektedir. Ardından sonraki ayda rahatlıkla embriyo transferi yapılabilir.
Erkekte sperm sayısının yetersiz olması
Kısırlık sorunu olan çiftin tedavisine sperm sayısının yetersizliğine göre başlanıyor. Ancak buna sadece bir sperm testi ile buna karar verilmiyor. En az iki farklı dönemdeki testin ortalaması alınıyor. Bu ortalamadan yola çıkarak tedavi şeklini belirliyoruz. Normal tüp bebek tedavisinin dışında herhangi bir tedavi için, özellikle aşılama tedavisi için hareketli sperm sayısının en az 5 milyonun üzerinde olması gerekiyor. Böylece tedavide başarı şansı yükseliyor.
Hareketli sperm sayısının 5 milyonun altında olduğu durumlarda aşılama yerine tüp bebek tedavisi tercih edilmelidir.
Tüp bebek tedavisi aşamalarında bazı durumlarda hiçbir şekilde sperme rastlanmıyor. Bu durumda erkeğe mikrotese ameliyatı yapılması gerekir. Yumurtalığın içerisinden elde edilen spermlerle mikroenjeksiyon yöntemi ile yumurta döllenir. Ardından oluşan embriyolar rahim içine transfer edilir.
Tüp bebek tedavisine ara verilmesini gerektiren durumlar
Başarısız bir tüp bebek tedavisinden sonra tekrar tedaviye başlamadan önce bir miktar ara verilmesi gerekiyor. Bu, zaman zaman duruma göre, hastanın yumurta rezervine, yaşına, yapılacak işlemin özelliğine göre değişir. Yapılan transferden sonra gebelik başarısız olursa, 1 ay sonra dondurulmuş embriyo ile tekrar transfer yapılabilir. Ancak yeni bir tedaviye başlanacaksa, yumurta büyütme için tekrardan iğneler kullanılacaksa, bu zamanın 2-3 aya çıkarılması gerekir.
Yaşı ileri olan kadınlarda doğal siklus kullanıldığı, çok fazla ilaç kullanılmadığı zaman yumurta takibi ve tüp bebek tedavileri peş peşe her ay da yapılabilir. Çünkü onlar tamamen kendi yumurtaları ile yapılıyor.
Bazı durumlarda ise tüp bebek tedavisine gerçekten uzun bir ara verilmesi gerekebiliyor.
Tüp bebek tedavisinde olası sorunlar
Tiroit gibi kronik rahatsızlığı bulunan kadınlarda veya daha önce var olan hastalığın nüksetmesi halinde tüp bebek tedavisine ara verilmesi gerekebilir.
Ayrıca, tedavi aşamalarında, yumurtlama esnasında zaman zaman birtakım basit kistler oluşabiliyor. Ancak tedavi sırasında verilen ilaçlardan dolayı yeni bir tedaviye başlanacağı zaman öncelikle bu kistlerin tedavi edilmesi gerekiyor. Kistlerin temizlenmesinin ardından yeni sikluslarla tedaviye tekrar başlanıyor.
Tüp bebekte yumurtaların aşırı uyarılması
Tüp bebekte yumurtaların aşırı uyarılması istenmeyen bir komplikasyondur ancak tüp bebek tedavilerinde yüzde 1-2 oranında rastlanabilmektedir. Özellikle polikistik over sendromlu kadın hastalarda görülen aşırı uyarılma durumu yumurtalığın aşırı cevabından kaynaklanır. Aşırı uyarılma sonucunda istenenden daha fazla yumurta oluşur.
Yumurtalarda fazla uyarulma belirtileri
– Karın ağrısı
– Yumurtaların hacminde artış
– Karın boşluğunda sıvı birikmesi
– Karında şişlik ve ağrı
– İdrara çıkmada zorluk
– Takipsiz kalınırsa ilerleyen dönemde nefes darlığı
– Kanın pıhtılaşma oranında artış
Yumurtaları aşırı uyarılan tüp bebek tedavisi hastalarının çok yakından takip edilmesi gerekir.
Yumurtaların aşırı uyarılması durumunda hastaya birtakım serumlar verilir, gerekirse kan sulandırıcı iğneler kullanılır. Takibi ve tedavisi çok önemli olan yumurtaların aşırı uyarılması durumunda dikkat edilmesi gereken asıl konu bu durumun yaşanmasını önlemektir. Bu nedenle yumurtalarının aşırı uyarılması riski olan hastaların önceden öngörülüp, tedavi şemalarının değiştirilmesi ve bu oluşumun önlenmesi gerekir.