Otuz veya daha fazla işçi çalıştırılan yerlerde, en az 6 aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshedilmesi için işverenin haklı sebeplerinin olması gerekir.
Bunların arasında işçinin yeterliliğinden veya davranışından ya da işletmenin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli sebepler bulunur.
İşverenin, işçinin iş akdini feshederken sunduğu bazı nedenler fesih için geçerli sebep oluşturmaz.
Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri için sendikal faaliyetlerde bulunmak,
- İşyeri sendika temsilciliği yapmak,
- Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari ya da adli makamlara başvurmak yahut bu konuda başlatılmış sürece dahil olmak,
- Irk, renk, cinsiyet, din, siyasi görüş gibi sebepler,
- Medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum vb. nedenler,
- Kadın işçilerin, 74. maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemesi, (*)
- Hastalık veya kaza nedeniyle 25. maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık (**)
Tüm bunların yanında, işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini de açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle de feshedilemez. Ancak işverenin 25. maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.
(*) 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları” esası.
- Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu taktirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
- Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
(**) 4857 sayılı İş Kanunu’nun işverenin haklı nedenle derhal fesih haklarının belirtildiği 25. maddenin (I) numaralı bendi olan sağlık sebepleri ile ilgili madde. İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun sağlık kurulunca saptanması.